Analyse van de achtergronden van medewerkers van de eigenaars­advisering

Voor de inrichting van de sturingsrelatie tussen ministeries en uitvoeringsorganisaties wordt veelal gebruik gemaakt van het driehoeksmodel. Daarin worden drie rollen onderscheiden: de uitvoeringsorganisatie is opdrachtnemer, en het ministerie is opdrachtgever en eigenaar. Deze bijdrage gaat over de eigenaarsrol en de medewerkers die de eigenaar ondersteunen en adviseren.

De rol van de eigenaar

Van oudsher werd de rol van de eigenaar voornamelijk vervuld door de financiële afdeling en betrof het vooral de financieel-economische sturing. In meer recente jaren is de rol steeds vaker toebedeeld aan de (plaatsvervangend) secretaris-generaal en zijn er speciale teams of afdelingen opgericht voor eigenaarsadvisering.

Over dit onderzoek

Deze bijdrage gaat over vragen als: wie zijn de ambtenaren die dit werk doen, wat is hun achtergrond en ervaring; wat houdt hun werk in; en welke competenties zijn daarvoor nodig? Om dit te onderzoeken hebben we gebruik gemaakt van rapporten over het onderwerp, LinkedIn-accounts van betrokken medewerkers en vijf interviews.

Een complexe taak

Eigenaarsadvisering blijkt geen gemakkelijke taak: medewerkers zijn een soort spin in het web, die de relaties tussen opdrachtgever(s) en uitvoeringsorganisatie(s) ondersteunen, vanuit het belang van de continuïteit van de opdrachtnemer, maar ook met oog voor het belang van de opdrachtgever en uiteindelijk de minister. De belangen, en daarmee de relaties, kunnen complex of zelfs tegenstrijdig zijn. Dat maakt dat de eigenaar, en dus ook de eigenaarsadvisering, soms tussen twee vuren zit.

Grote verschillen tussen ministeries

Er zijn grote verschillen tussen ministeries in hoe ze de eigenaarsadvisering en de rol van de eigenaar organisatorisch hebben vormgegeven. Dat geldt zowel voor:

1. het niveau in de organisatie waar de rol is belegd;
2. hoe de eigenaarsadvisering wordt genoemd;
3. welke accenten worden gelegd in de werkzaamheden en
4. hoe het relatiemanagement is vormgegeven.

Competenties eigenaarsadvisering

Het onderhouden en bewaken van alle relaties vereist een groot aantal competenties en leidt tot een profiel waarbij ervaring in zowel beleid als uitvoering voorop staan, maar ook competenties als visie, politiekbestuurlijke sensitiviteit, en communicatieve vaardigheden nodig zijn. Dit maakt het heel ander werk dan dat van een beleidsambtenaar.

Eigenaarsadviseringsafdelingen kampen met problemen om nieuwe medewerkers te vinden, met de juiste competenties en met interesse in dit werk. Om een betere werking van de driehoek te krijgen, moeten ministeries meer investeren in de eigenaarsadvisering. Daarom adviseren wij om te komen tot een duidelijk profiel, een speciale opleiding, en een duidelijk carrière pad.