Hoe bestrijd je armoede effectief? Fundación Paraguaya heeft hiervoor een werkwijze ontwikkeld: the Poverty Stoplight. Deze manier van armoedebestrijding wordt in meer dan vijftig landen toegepast, waaronder in de VS en meerdere Europese landen. De essentie van de methode: vraag mensen of ze hulp nodig hebben in plaats van dat voor ze te bepalen.
Families helpen zichzelf uit de armoede met eigen ‘life map’
Armoede is niet alleen een gebrek aan geld. Ook zelfvertrouwen, waardering, een veilige leefomgeving, onderwijs, gezondheid en andere factoren spelen een grote rol.
Bij the Poverty Stoplight (armoedestoplicht) doen families een zelftoetsing op basis van een lijst met 50 indicatoren. De familie kiest per indicator uit drie afbeeldingen. Elk beeld vertegenwoordigt een situatie die extreme armoede (rood), armoede (geel) en niet-armoede (groen) definieert. Zo wordt de status per gezin duidelijk.
Op basis van het resultaat maken families hun eigen ‘life map’ waarmee hun weg uit armoede centraal staat. Zo zijn ze eigenaar van de veranderingen. De burger staat echt centraal in deze aanpak. Armoede kan iedereen overkomen, maar manifesteert zich ook bij iedereen op een andere manier. Regie vanuit het vertrouwen dat mensen uit armoede willen komen, is van belang.
De situatie in Nederland
In Nederland gaat dat anders. Wij helpen mensen door het systeem’, deelt Jan Achterbergh, schuldhulpverlener in buurtteam Amsterdam Noord. ‘En dat duurt 1.5 jaar. In die tijd vragen we mensen om hun leven stil te zetten.’
‘Doe niets geks, zorg dat je je baan niet verliest.’ Dat is het advies aan mensen in de schuldsanering. Want als je 90% hebt betaald en het gaat mis, ook al ligt de oorzaak buiten jou, dan begin je weer opnieuw. Er moet een overzicht zijn van schulden, waarbij iedereen apart wordt aangeschreven. ‘
‘Ik werd voortdurend gewezen op mijn plichten’, aldus Marjorie Malbons die in de schulden zat en nu een stichting heeft die zich richt op mensen in armoede. ‘Dat ik ook nog rechten had, dat kwam niet eens in mij op.’ ‘Brieven met aankondigingen of vragen komen binnen, zonder de vraag of mensen die wel kunnen lezen.’ Over de benadering van mensen: ‘Als je mensen niet vertrouwt, komen ze nooit meer bij je terug.’ En over de uitvoerende organisaties: ‘In Nederland zijn het allemaal eilandjes die we moeten connecten.’
Webinar over armoedebestrijding in ruim 50 landen
Hierboven een fragment uit een webinar dat adviesbureau Haagse Beek organiseerde voor de Special ‘Inspiratie uit het buitenland’ van de Staat van de Uitvoering. Martín Burt is oud-burgemeester van de hoofdstad van Paraguay en oprichter van de stichting Fundación Paraguaya. In de webinar komen vervolgens Jan Achterbergh, schuldhulpverlener bij een buurtteam in Amsterdam Noord, en Marjorie Malbons, oprichtster en directeur van Stichting MAIT, aan het woord over de situatie in Nederland. Bekijk hier het volledige webinar.